Mr.M

Έχοντας αφήσει πίσω μου τη χειρότερη περίοδο της ζωής μου, έβλεπα με αισιοδοξία το μέλλον. Ήταν η πρώτη μου βδομάδα ως μαθητής της πρώτης λυκείου. Θα μας χώριζαν σε τμήματα για το μάθημα των Αγγλικών και το όνομα μου ήταν στη λίστα του Mr.M. Τα μάτια μου είχανε γουρλώσει, δεν το πίστευα, θα έβλεπα από κοντά ένα «ζωντανό θρύλο». Το σούσουρο είχε αρχίσει πριν καν αρχίσει το ίδιο το έτος. Λέγονταν πάρα πολλά για τον ιδιόρρυθμο αυτό Βρετανό. Το βασικότερο? Δε μιλούσε... Μα πως έκανε μάθημα? Αναρωτιόμασταν...

Μπήκαμε μέσα στην αίθουσα και καθίσαμε σε όποιο θρανίο βρήκαμε, ή θέλαμε, σε παρέες, πασχίζοντας να πιάσουμε τις πίσω θέσεις, μην είμαστε μπροστά του. Μετά από λίγο, μπήκε μέσα. Ησυχία. Το περπάτημά του άρμοζε σε έναν λόρδο, ανέδιδε έναν αέρα "μεγαλοπρεποσύνης". Ήταν μια από τις φήμες αυτή. Πως, δηλαδή, ήταν λόρδος, με τίτλο ευγενείας από την ίδια τη βασίλισσα. Sir νομίζω... Και πως κάποτε είχε μεγάλη περιουσία και ό,τι έχει ένας ευγενής, κάστρο, έπαυλη και όλα τα συναφή. Απορούσαμε πώς τα έχασε, πώς άφησε πίσω του την Αγγλία, γιατί ήρθε στην Ελλάδα, πώς κατέληξε στο σχολείο μας.

Μη γυρίζοντας καν να μας ρίξει μια δεύτερη ματιά, παρά μια κλεφτή στην αρχή, το πρόσωπο του συνοφρυώθηκε, τίναξε τα χέρια του στον αέρα αηδιασμένος και μετά χτύπησε το χέρι του πάνω στην κατάσταση με τα ονόματα μας. Έδειχνε μια την κατάσταση, μια τα θρανία, χτυπούσε τα δάχτυλά του με μανία και σχημάτιζε κύκλους στον αέρα. Παγώσαμε. Προσπαθούσαμε να αποκρυπτογραφήσουμε τον μυστικό κώδικα που μόλις μας είχε διδάξει και θα ζούσαμε μαζί του για όλη την υπόλοιπη χρονιά. Και τότε μίλησε για πρώτη φορά. Σα σε ύπνωση, παρά σε έκσταση, που θα ταίριαζε με τη μανία που επέδειξε, με μια βαθιά, αργόσυρτη, τελετουργική φωνή, σα να ήθελε να μας μαγέψει, άρθρωσε: alphabeticallyyy... Με το που έδωσε την περίεργη αυτή εντολή, χωρίς δεύτερη κουβέντα, σηκωθήκαμε όλοι απ' τις θέσεις μας και ακολουθώντας την κατάσταση καθίσαμε αλφαβητικά. Ήμουν τυχερός. Καθόμουν στο τελευταίο θρανίο. Σχεδόν στη μέση, στην ευθεία του, αλλά στο τελευταίο θρανίο. Αφού πήραμε τις θέσεις που ήθελε, νομίζαμε πως τα "βάσανα" είχανε τελειώσει. Κι όμως, κοίταξε μια συμμαθήτρια μας, τη Φ, με το ίδιο αηδιασμένο ύφος που είχε πάρει στην αρχή και χτυπώντας το χέρι του, τα δάχτυλά του και δείχνοντας ένα άδειο θρανίο στην άκρη της αίθουσας, την έβαλε να καθήσει εκεί. Μακριά από όλους. Η Φ καθόταν πάντα στην άκρη. Κανείς ποτέ δεν κατάλαβε τι είχε εναντίον της και τη... σιχαινόταν τόσο.

Δεν κρύβω πως είχα φοβηθεί από την παράξενη αυτή επικοινωνία του μαζί μας. Το... "σύνθημα" για να μοιράσει μια άλλη συμμαθήτρια μας, η Γ, κάποιες κόλλες αναφοράς, ήταν το ίδιο χτύπημα των δακτύλων, με την περιστροφική κίνηση του χεριού μια πάνω από αυτές και μια πάνω από μας. Αφού πρώτα χτυπούσε εις μάτην τα δάχτυλα του και την έδειχνε, προσπαθώντας να της εξηγήσει τι ήθελε. Όταν όλα είχαν γίνει όπως έπρεπε, με αυτόν τον ιδιότυπα τελετουργικό τρόπο, άνοιξε και πάλι το στόμα του. Η αργόσυρτη, υποτονική και υπνωτική φωνή του διέταξε: Write your obituary. Μάλιστα. Τον επικήδειο μας την πρώτη μέρα μιας καινούριας χρονιάς στο καινούριο τμήμα των Αγγλικών. Καλή αρχή... Όλα τα τμήματα έγραψαν έκθεση την πρώτη μέρα. Επικήδειο, μόνο εμείς. Αφήστε που ελάχιστοι ήξεραν τη λέξη. Οι φήμες και πάλι θα έβγαιναν αληθινές. Είχαμε ακούσει πως και στους περσινούς το ίδιο είχε κάνει. Το θεώρησα ως μέθοδο του για να μας ψυχολογήσει. Πόσο μεγαλεπήβολα σχέδια είχε ο καθένας μας, τι πίστευε για τον εαυτό του, τι πίστευε πως θα γινόταν στο μέλλον, πώς θα παρουσίαζε τη ζωή του στον κόσμο. Είχα βάλει τη φαντασία μου να δουλέψει, έγραψα πως ήμουν ένας μεγάλος ζωγράφος, του οποίου τα έργα αναγνωρίστηκαν αρκετά αργά, αλλά και πάλι, έζησα μια αξιοπρεπή και χαρούμενη ζωή.

Αυτή ήταν η πρώτη μας μέρα με τον μυστηριώδη Mr.M. Τον μοναδικό άνθρωπο στο σχολείο, για τον οποίο κανείς δεν ήξερε απολύτως τίποτα, κι ας λέγονταν τόσα πολλά. Στα διαλείμματα, συνήθιζε να στέκεται και να καπνίζει έξω από την αίθουσα, περιπαιχτικά ακριβώς κάτω από την επιγραφή NO SMOKING. Χαρακτηριστικός ήταν ο τρόπος που φούσκωνε το ένα του μάγουλο, χτυπώντας το ελαφριά με την παλάμη του.

Το μοναδικό άτομο με το οποίο διατηρούσε φιλικές σχέσεις στο χώρο του σχολείου, ήταν μια άλλη καθηγήτρια αγγλικών, η Miss C, με την οποία τον βλέπαμε συχνά να περπατάει, αλλά και τον ακούγαμε να ειρωνεύεται με το σαρκαστικό βρετανικό φλέγμα. This scarf of yours looks like it's made of fungi...

Τελικά μέσα στην τάξη ελάχιστα μιλούσε, τις άγνωστες λέξεις έβαζε να τις εξηγήσει κάποιος από μας, με το κλασσικό πλέον χτύπημα των δακτύλων. Έτσι και κάναμε λάθος στην εξήγηση (πάντα στα αγγλικά όλα), είχε έτοιμη την ατάκα που θα πετούσε. What word is this obviously short-sighted boy thinking oooof? What word did this nearly deaf girl hear? Έτυχαν φορές που κάποιος δυστυχής από μας, αρκετές απ' αυτές ο δυστυχής ήμουν εγώ, προσπαθούσε να εξηγήσει μία από τις λέξεις, μπερδεύοντας τη με μία άλλη και έλεγε, έλεγε, έλεγε, κοιτώντας τον στα μάτια, τα οποία εκείνος είχε κλείσει και νανουριζόταν από το μακροσκελή μας λόγο, κουνώντας το χέρι του σα να ήθελε να συνεχίσουμε να μιλάμε και πως τα πηγαίναμε καλά. Και γω συνέχιζα, μέχρι που δεν ήξερα τι άλλο να πω κι αυτός σταματούσε, ξυπνούσε απ' το λήθαργο και έλεγε απλά... noooooo... Άλλες πάλι, ενάλλασσε τα φύλα των μαθητών και δυο αγόρια τα είπε girl, αντί για he τους έλεγε she και το αντίστροφο για τα κορίτσια. (Ήταν ένας από τους μεγαλύτερους μου φόβους μη το κάνει και σε μένα αυτό, ευτυχώς ποτέ δεν το έκανε.) Το καλύτερο ήταν όταν έδινε παραδείγματα για άγνωστες σε όλους μας λέξεις. You enter the classroom and find a boy kneeling over a fresh bloody chunk of raw meat, which he feasts upon in order to liiive... What disease could this monster haaave? Και η απάντηση ήταν δρεπανοκυτταρική αναιμία...

Η άλλη φήμη για το ότι ήταν μισογύνης, δεν αργήσε να επιβεβαιωθεί. Σε άλλο "πετυχημένο" του παράδειγμα, παρομοίαζε τα κορίτσια στο προαύλιο με ελέφαντες που τρέχουν πανικόβλητοι μαζικά (στη λέξη stampede), ενώ σε άλλο έλεγε πως όλες τους ήταν προκαθορισμένο ότι θα απατήσουν τον άντρα τους, όταν αυτός θα λείπει στη δουλειά και θα κυλιούνται στο χώμα με τον άξεστο κηπουρό, γιατί τις εξιτάρει η βρώμα που έχει κάτω από τα νύχια του και το γυμνασμένο του σώμα (στη λέξη uncouth).

Ένας στην τάξη, είχε φέρει κάποιες φορές ένα δημοσιογραφικό μαγνητοφωνάκι και τον ηχογραφούσε. Δε θυμάμαι αν το είχε ανακαλύψει o M, αλλά θυμάμαι παιδιά από τα άλλα τμήματα να τον περιτριγυρίζουν και να ζητούν να μάθουν περισσότερα για τον περίεργο καθηγητή μας.

Πολλοί ρωτούσαν τι έβγαλε να φάει αυτή τη φορά. Γιατί συνήθιζε να φέρνει μαζί του ένα καρβέλι ψωμί και μερικά ωμά λαχανικά, τα οποία και έτρωγε την ώρα του μαθήματος, ενώ μας είχε μοιράσει πρώτα ένα ελληνικό κείμενο από εφημερίδα για μετάφραση στα αγγλικά. Κείμενο που ήταν αδύνατο να μεταφράσει μαθητής της 1ης Λυκείου.

Η αγαπημένη του ασχολία. Ηρεμούσε, το έβλεπα στο πρόσωπό του, καθόταν αναπαυτικά όσο εμείς εις μάτην ψάχναμε –όσο πιο κρυφά γινόταν- σε mini λεξικά και thesaurus πως μεταφράζονται ελληνικές λέξεις πρωτάκουστες σε μας. Όταν όμως τις έλεγε αυτός, ακούγονταν τόσο σημαντικές. Τότε ήταν που τον ακούγαμε να μιλάει και ελληνικά. Άπταιστα. Όπως όταν μίλησε και στη μητέρα μου στα ελληνικά, στη συνάντηση γονέων. Είχε πει τα καλύτερα για μένα. Ίσως γι’ αυτό και να τον λατρεύω τόσο. Αλλά πάνω απ’ όλα, ήταν οι γνώσεις του, οι μέθοδοί του και το μυστήριο που τον κάλυπτε, που τον έκαναν να φαίνεται πολύ μεγάλος στα δικά μου μάτια.

Μια μέρα μπήκε μέσα στην αίθουσά μας ο Π, από το διπλανό τμήμα, λίγο πριν αρχίσουμε το μάθημα, σκορπίζοντας μερικά κέρματα γύρω από την έδρα. "Άκουσα ότι στο απέναντι λένε πως μαζεύει κέρματα από κάτω και τα βάζει στην τσέπη του!". "Ξέρετε ότι σκέφτονται και να του αφήσουν πριν τις διακοπές των Χριστουγέννων μια φραντζόλα ψωμί με μια κόκκινη κορδέλα πάνω στην έδρα;". Τα κέρματα όντως τα μάζεψε, αφού κοίταξε με ένα βλοσυρό βλέμμα κάθε έναν από μας. Δε τολμήσαμε να του κάνουμε το δώρο της φραντζόλας... Δε γνωρίζω αν το έκανε το "απέναντι".

Την επόμενη χρονιά έφυγε απ’ το σχολείο. Έλεγαν πως τον είχανε προσλάβει στη δευτεροβάθμια, ή στην πρεσβεία, κάπου στην Αθήνα, και δούλευε κυρίως με μεταφράσεις.

Και τώρα κλαίω, καθώς διαβάζω μεταφράσεις του, κλαίω απ' τη συγκίνηση γιατί ίσως κάποτε, τυχαία, τον ξαναδώ, επειδή του οφείλω πολλά, μα κυρίως γιατί δε μου έρχεται στο νου η έννοια της λέξης «φρυκτωρία» και ο Mr.M, αηδιασμένος, θα με έβαζε και μένα να καθήσω στην άκρη...